ATOMUN YAPISI

7.SINIF

DERS: 2 
ÜNİTE 3 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ  

KONU:  ATOMUN YAPISI

Saf maddeler aynı cins atom yada moleküllerden meydana gelir.

Aynı cins atomlardan oluşanlara element, iki ya da daha fazla farklı cins atomdan oluşanlara  ise bileşik denir. Bileşikler aynı cins moleküllerden oluşmuştur.

Element ve bileşikler saf maddelerdir. 

Elementler: Aynı cins atomlardan meydana gelen saf maddeye element  denir. 

Demir, bakır, oksijen,klor,helyum,kurşun,gümüş,altın element örnekleridir.

Elementler fiziksel veya kimyasal yollarla daha basit maddelere ayrılmaz.

Elementlerin Sembollerle Gösterilmesi 

Kimyasal hesaplamalarda maddelerin Lâtince isimleriyle işlem yapmak zordur. Bu nedenle Elementler uluslararası geçerliliği olan Lâtince isimlerinin kısaltmasından oluşan semboller ile gösterilir. Element sembollerinin ilk harfi her zaman büyük, varsa diğerleri daima küçük yazılır.  

Hidrojen     H          Helyum   He              Karbon   C                    Demir     Fe                     

Kalsiyum   Ca         Bor   B                       Berilyum   Be               Sodyum    Na  

Molekül: Maddenin tüm özelliğini taşıyan en küçük birimine molekül denir.Moleküller maddenin   tüm özelliklerini gösterir ve bağımsız olarak hareket edebilir.

Örnek: H2O, CO2,H2, O2 molekülü. 

Aynı cins atomlardan oluşan moleküllere element molekülleri denir. 

Cl2,O₂, H₂, F₂, N₂ , I2 element molekülleridir. Bunlar bileşik değildir. 

Bileşikler: İki ya da daha fazla farklı cins atomdan meydana gelen saf maddeye bileşik denir. 

Su, karbondioksit,amonyak,glikoz,sofra tuzu bileşik örnekleridir. 

Bileşikler formüllerle gösterilir. 

Elementlerin belirli oranlarda birleşmesiyle meydana gelir.

Kendisini oluşturan elementlerin özelliklerinden tamamen farklı özellik taşır. 

Kendilerini oluşturan elementlere kimyasal yollarla ayrıştırılabilir.

Farklı cins atomların molekülleri bileşik moleküllerini oluşturur.

H₂O, CO₂, C6H12O6 , NH₃ bileşik molekülleri 

ATOMUN YAPISI 

Madde, atom adı verilen taneciklerden oluşur.Atom maddenin en küçük yapı taşıdır. Atomun yapısında proton, nötron ve elektron bulunur. Proton ve nötron atomun çekirdeğinde yer alır Elektron ise çekirdek etrafında dolanır.    

                                                                

Proton: Atomun çekirdeğinde bulunur. Pozitif (+) yüklü bir parçacıktır. Kütlesi 1 akb’dir.

Element sembolünün sol altında gösterilir.          

Nötron: Atomun çekirdeğinde bulunur. Kütlesi hemen hemen protona eşittir. Elektrik yükü taşımaz.Yani yüksüz bir parçacıktır. 

Element sembolünde sol ortada gösterilir.

Elektron: Atomun çevresinde çok büyük hızla dönen hareketli bir parçacıktır. Negatif (-) 

yüklüdür.Elektronlar çekirdek etrafında farklı enerji seviyelerinde dolanır.Kimyasal işlemlerde atomların kütleleri gram cinsinden değil,akb cinsinden alınır. (Bkz:Bilgi)

Element sembolünün sağ altında gösterilir. 

Elektronlar çekirdek etrafında farklı enerji seviyelerinde dolanır.Atom çekirdeğinin çapı, atom çapının 100 binde biri kadardır.
Çekirdek yükü: Atom çekirdeğinde yüklü olarak sadece protonlar bulunduğu için, atomun çekirdek yükü daima (+) artıdır.

Atom numarası (Z):  Bir element atomunun çekirdeğinde bulunan proton sayılarının   toplamına atom numarası adı verilir. Atom numarası Z ile gösterilir. 

Element sembolünün sol altında gösterilir.                                         
Kütle numarası (K.N): Bir atomun çekirdeğindeki proton ve nötron sayılarının toplamı, o atomun kütle numarasını verir. Kütle numarası atom ağırlığına (A) eşittir.
Atom ağırlığı (A): Atomun ağırlığını çekirdekteki proton ve nötronlar oluşturur. A=p+n Element sembolünün sol üst köşesinde gösterilir. 
Element sembolünün sol üst köşesine atomun kütle numarası, sol alt köşesine ise atom numarası yazılır.Sağ üst köşesine iyon yükü, sağ alt köşesine ise elektron sayısı  yazılır.  

                                                     
                                                 Nötr atomlarda: Z =e= p  
                                         Atom Ağırlığı (A)=Kütle Numarası(K.N)

                                         Atom Numarası(Z) = Proton Sayısı(p)

                                         

                                                                             

                           
                                                          İ.Y+e=p       K.N= P+n                   
                                                            
                                                                              İyon yükü = p – e 
                                                                                  

                                   

                               Kütle numarası = Proton sayısı + Nötron sayısı

                                                                    A = p + n

  

Nötr Atom                                      Pozitif İyon                  

Nötr Atom:Bir atomdaki proton ve elektron sayıları eşitse bu atoma nötr atom denir.

Nötr atomda (+) ve (–) yükler birbirine eşittir. 

Nötr atomda, proton sayısı(+) elektron sayısına(-) eşittir.Örneğin nötr karbon atomunda 6 proton 6 elektron bulunur.

               Nötr atomda; Atom Numarası= Proton Sayısı = Elektron Sayısı                                        

                                                                                           Z=e=p